Plan spłaty wierzycieli to kluczowy etap procedury upadłości konsumenckiej, który określa szczegółowy harmonogram uregulowania zobowiązań dłużnika wobec wierzycieli. Dokument ten jest zatwierdzany przez sąd po ogłoszeniu upadłości i wydaniu postanowienia o zakończeniu postępowania likwidacyjnego masy upadłości. Plan stanowi kompromis pomiędzy możliwościami finansowymi upadłego a oczekiwaniami wierzycieli i ma na celu maksymalne zaspokojenie ich roszczeń w możliwym zakresie.
W praktyce plan spłaty wierzycieli zawiera informacje dotyczące m.in. wysokości miesięcznych wpłat, które dłużnik powinien uiszczać, harmonogramu tych spłat oraz proporcji podziału kwot pomiędzy poszczególnych wierzycieli. Dokument ten uwzględnia obiektywną sytuację majątkową i dochodową osoby zadłużonej, dlatego każdorazowo jest dostosowywany indywidualnie do zdolności finansowej danego dłużnika.
Kiedy sąd ustala plan spłaty?
Plan spłaty wierzycieli ustalany jest po zakończeniu postępowania likwidacyjnego majątku dłużnika, czyli tzw. masy upadłości. Zanim sąd przyjmie lub samodzielnie ustali plan, musi otrzymać od syndyka sprawozdanie z wykonania planu podziału majątku oraz informację o sytuacji osobistej, rodzinnej, majątkowej i dochodowej upadłego.
Tylko na podstawie tych danych możliwe jest realistyczne oszacowanie, w jakim zakresie dłużnik może spłacać swoje zobowiązania. Wydając postanowienie o zatwierdzeniu planu spłaty, sąd uwzględnia interes zarówno wierzycieli, jak i upadłego. Ważne jest, by zaproponowane warunki nie były ani zbyt rygorystyczne dla dłużnika, ani nie powodowały rażącego pokrzywdzenia wierzycieli. W określonych przypadkach, jeżeli osoba zadłużona nie ma żadnych perspektyw poprawy sytuacji materialnej, możliwe jest również umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty.
Jak długo trwa plan spłaty wierzycieli?
Czas trwania planu spłaty wierzycieli zależy od indywidualnej sytuacji finansowej upadłego oraz stopnia zawinienia w powstaniu zadłużenia. Zgodnie z przepisami Prawa upadłościowego, podstawowy okres spłaty wynosi od 36 do 84 miesięcy, czyli od 3 do 7 lat. W praktyce, jeśli dłużnik doprowadził do niewypłacalności nieumyślnie i wykazuje gotowość do uczciwego wykonywania planu, sąd może skrócić czas spłat do trzech lat.
W przypadku, gdy postępowanie wykaże, że upadły działał w sposób rażąco niedbały lub umyślnie doprowadził do swojej niewypłacalności, plan może zostać wydłużony nawet do siedmiu lat. Takie przypadki obejmują m.in. sytuacje, gdy osoba świadomie zaciągała nierealistyczne zobowiązania kredytowe, zatajała majątek lub działała w złej wierze wobec wierzycieli.
Co wpływa na czas trwania spłaty?
Na ostateczny czas trwania planu spłaty wierzycieli wpływ ma kilka istotnych czynników. Przede wszystkim brana jest pod uwagę wysokość zobowiązań oraz realna zdolność dłużnika do ich regulowania. Uwzględnia się m.in. jego dochody, istniejące wydatki konieczne do utrzymania siebie i rodziny oraz sytuację zawodową. Istotne znaczenie ma również wiek dłużnika, stan zdrowia oraz rokowania dotyczące utrzymania lub poprawy sytuacji życiowej.
Drugim ważnym czynnikiem jest ocena poziomu winy dłużnika w doprowadzeniu do niewypłacalności. Jeżeli osoba zadłużona popadła w kłopoty finansowe w wyniku zdarzeń losowych, utraty pracy czy ciężkiej choroby, sąd może zastosować wobec niej łagodniejsze warunki. Z kolei w przypadku udowodnienia, że upadły działał lekkomyślnie lub z premedytacją unikał płacenia długów, sąd najczęściej wydłuża okres obowiązywania planu do maksymalnego dopuszczalnego czasu.
Konsekwencje niewywiązania się z planu spłaty
Niewywiązanie się z obowiązków wynikających z planu spłaty może skutkować poważnymi konsekwencjami prawno-finansowymi. Przede wszystkim sąd, po złożeniu stosownego wniosku przez wierzyciela lub nadzorcę wykonania planu, może uchylić postanowienie o ustaleniu planu i odmówić umorzenia zobowiązań. Oznacza to, że dłużnik ponownie staje się odpowiedzialny za całość niespłaconych długów. Co więcej, utrata korzyści wynikających z upadłości
konsumenckiej może otworzyć wierzycielom drogę do egzekucji komorniczej. W takiej sytuacji osoba zadłużona traci ochronę przewidzianą w postępowaniu upadłościowym i ponownie może zostać poddana zajęciu wynagrodzenia lub majątku. W wyjątkowych przypadkach sąd może zdecydować się na zmianę planu spłaty, jeżeli uzasadnione okoliczności – jak np. utrata pracy, ciężka choroba lub inne nieprzewidywalne zdarzenia – uniemożliwiają dłużnikowi dalsze wywiązywanie się z planu w pierwotnie określonym zakresie. Wymaga to jednak złożenia odpowiedniego wniosku i przedstawienia stosownych dowodów.
Artykuł powstał przy współpracy z upadlosc-kancelaria.pl.
